De Elfstedentocht geschiedenis

De bekendste medaille is het Elfstedenkruisje. Deelnemers van de Elfstedentocht die de wedstrijd binnen de gestelde tijd voltooien en alle stempels verzameld heeft ontvangt zo’n kruisje.

Het kruisje is in 1909 ontworpen. De medaille is een Maltezer kruis met in het midden emaille cirkel met het wapen van Friesland. In het kruisje staat de opschrift ‘De Friesche Elf Steden’.

In 2009 is er een kroontje aan de medaille toegevoegd, omdat de Vereniging De Friesche Elf Steden de het predikaat ‘Koninklijk’ ontving. Deze nieuwe kruisjes zijn nog niet uitgereikt.

De winnaar bij de heren ontvangt, naast het Elfstedenkruisje, de Pim Mulier-wisselprijs: een grote zilveren schotel. De winnares bij de dames ontvangt een zilveren bokaal en een zilveren wisselbeker. Naast de prijzen ontvangen zowel de mannen als de vrouwen een krans.

Voor de elf eerst aankomende mannen en elf eerst aankomende vrouwen is er een extra medaille.

Naast de Elfstedenkruisje zijn er bij twee tochten, die van 1940 en 1947, speciale Elfstedenmedailles toegekend: It Rûntsje (het rondje). Dit is een onderscheiding ter genoegdoening van deelnemers die vanwege de slechte en gevaarlijke ijsconditie noodgedwongen de tocht eerder moesten beëindigen. Er zijn slechts enkele honderden van deze medailles gemaakt.

De eerste keer dat deelnemers It Rûntsje ontvingen was na de Elfstedentocht van 1940. Schaatsers werden bij Franeker van het ijs gehaald.

In 1947 kregen de niet geklasseerde finishen van de wedstrijd It Rûntsje toegestuurd. Voor de toerrijders van deze Elfstedentocht bestond de mogelijkheid in verschillende steden van start te gaan. Door de slechte conditie van het ijs, de invallende duisternis en dooi ontstonden er gevaarlijke situaties die de organisatie noodzaakte verder doorrijden te verbieden. De rijders met startplaats Stavoren, Hindeloopen, Workum en Bolsward mochten in Sloten niet verder en de rijders met startplaats Dokkum moesten in 1947 in Franeker de schaatsen afbinden.

Door een misverstand (buiten de schuld van de Vereniging De Friesche Elf Steden) zijn er in de tocht van 1947 ook rijders bij Bartlehiem van het ijs gehaald. Ook zij werden later in het bezit gesteld van zo’n It Rûntsje. In totaal zijn er in dat jaar 273 toertochtrijders eigenaar geworden van dit bijzondere ereteken.

‘Bezoek 2 Friese Elfsteden’ is een dagarrangement waarbij u naast Hindeloopen ook een andere Elfstedenstad bezoekt. De Elfsteden arrangementen zijn voor groepen vanaf 15 personen en daarmee ideaal voor busreizen of uitjes met een (sport)vereniging.